Ankieta jest tak popularnym narzędziem badawczym, że wielu studentów, kojarzy ją jako jedyną formę badań w pracach dyplomowych. Na temat ankiet w pracach licencjackich panuje wiele błędnych przekonań. W niniejszym poradniku postaramy się przedstawić, co należy wiedzieć o ankiecie. Dalsza część poradnika poniżej.
Pomoc w badaniach
Oferujemy pomoc w pisaniu prac licencjackich. Pomagamy w tworzeniu zarówno całych prac, jak również ich elementów, takich jak metodologia lub część badawcza. Jeśli Twoim problemem jest stworzenie dobrej ankiety i pozyskanie wyników, możesz liczyć na naszą pomoc. Dysponujemy własną bazą respondentów. Gwarantujemy niskie ceny badań i wybraną liczebność próby.
Ankieta w pracy licencjackiej. Jak opracować dobrą ankietę?
Spis treści
Ankieta w pracy licencjackiej. Jak opracować dobrą ankietę?
Co to jest ankieta? Ankieta a metody, techniki i narzędzia badawcze
Ankieta – wykorzystanie w badaniach naukowych
Po co jest ankieta w pracy licencjackiej?
Czy w pracy licencjackiej musi być ankieta?
Rodzaje ankiet. Jakie ankiety można zastosować w pracy licencjackiej?
Ankieta w pracy licencjackiej – zasady tworzenia
Ile pytań powinno być w ankiecie? Liczba pytań a responsywność ankiety
Ankieta w pracy licencjackiej – rodzaje pytań
Jak pozyskać wyniki do ankiety?
Ankieta w pracy licencjackiej – zakończenie. Formuła kończąca badanie ankietowe
Ankieta w pracy licencjackiej – opracowanie wyników. Jak opracować wyniki badania ankietowego?
Co to jest ankieta? Ankieta a metody, techniki i narzędzia badawcze
Podczas pisania pracy licencjackiej wiele osób ma problem z określeniem, czym właściwie jest ankieta, czy należy zaklasyfikować ją jako metodę, technikę lub narzędzie badawcze. Warto wyjaśnić te kwestie.
Słowo ankieta można rozumieć dwojako: jako jedną z technik badawczych, jakie stosuje się w ramach metody sondażu diagnostycznego lub kwestionariusz. Metoda sondażu jest badaniem ilościowym, czyli takim, który za pomocą wyników liczbowych pozwala poznać:
- opinie osób ankietowanych,
- zachowania osób ankietowanych,
- problemy osób ankietowanych.
Metoda sondażu diagnostycznego wymaga tego, by wejść w kontakt z osobami objętymi badaniem, nazywanymi respondentami. Respondenci udzielają odpowiedzi na pytania dotyczącego tego, co jest przedmiotem badań, a otrzymane wyniki są opracowane pod kątem:
- liczby odpowiedzi,
- rodzaju udzielonych odpowiedzi,
- proporcji między różnymi odpowiedziami.
W ramach metody sondażu diagnostycznego można wskazać ankietę rozumianą jako badanie ankietowe (ankietowanie), czyli czynności związane z wykonywaniem badania za pomocą kwestionariuszy. W tym sensie ankieta stanowi technikę badawczą.
Ankieta może być też rozumiana jako kwestionariusz zawierający pytania, na które odpowiadają respondenci. Kwestionariusz ankiety, zwany w potocznie ankietą, jest narzędziem badawczym, które pozwala te odpowiedzi zebrać, przeanalizować, zaprezentować w postaci graficznej i omówić. Składa się on z następujących elementów:
- wprowadzenia,
- metryczki,
- pytań,
- zakończenia.
Podsumowując, w ramach metody sondażu diagnostycznego osoba przeprowadzająca badanie na dany temat może posłużyć się taką techniką jak ankieta, co z kolei wymaga użycia również odpowiedniego narzędzia, a ściśle: kwestionariusza ankiety.
Ankieta – wykorzystanie w badaniach naukowych
Ankieta (jako sposób prowadzenia badań) jest jedną z popularnych technik badawczych stosowanych w następujących dziedzinach wiedzy:
- psychologia,
- socjologia,
- pielęgniarstwo,
- marketing,
- ekonomia,
- zarządzanie,
- wiele innych.
We wszystkich tych dyscyplinach naukowych można posłużyć się badaniem ilościowym, dzięki któremu można poznać nastroje, zachowania, odczucia i inne procesy zachodzące w określonej grupie społecznej, w konkretnym środowisku zawodowym lub w danej miejscowości. Zaletą ankiety jest:
- obiektywny charakter (przy zachowaniu odpowiedniej liczebności próby),
- wymierny charakter wyników,
- prostota.
Na podstawie ankiety osoba przeprowadzająca badanie może w sposób pewny poznać określony problem, wyrażony za pomocą:
- celów badania,
- problemów badawczych,
- hipotez badawczych.
Jest to możliwe przede wszystkim dlatego, że osoba przeprowadzająca badanie wchodzi zazwyczaj w interakcję z respondentami, ale w fazie realizacyjnej badania osoby ankietowane pozostają same z kwestionariuszem ankiety i odpowiadają samodzielnie na pytania. Bardzo ważne jest zatem zachowanie anonimowości respondentów podczas pozyskiwania wyników. Dzięki temu wszystko odbywa się w atmosferze swobodnej, a osoba objęta badaniem nie czuje skrępowana, nawet wtedy, gdy pytania dotyczą bardzo osobistych sfer jej życia. Dzięki temu można uniknąć wielu błędów i czynników ryzyka, które mogłyby sprawić, że ocena rzeczywistości, jaka wynika z otrzymanych odpowiedzi, jest nieprawdziwa. Ankieta pozwala znacznie zniwelować ryzyko wystąpienia podczas procedury badawczej następujących nieprawidłowości:
- kłamstwo,
- nieobiektywne podejście do problemu badawczego,
- interpretacyjne podejście do problemu badawczego.
Jeśli kwestionariusz ankiety jest dobrze skonstruowany, osoba przeprowadzająca badania może rzeczywiście zadbać o to, by respondenci nie obawiali się udzielania szczerych odpowiedzi. By tak się stało, muszą oni być powiadomieni o:
- tym, kto przeprowadza badanie (osoba lub instytucja),
- celu badania,
- przebiegu badania,
- planowanym wykorzystaniu wyników.
Dobrze poinformowany respondent będzie miał zaufanie do ankietera i dzięki temu będzie możliwie, że odpowie rzetelnie na wszystkie pytania zawarte w kwestionariuszu ankiety. Poza tym trzeba pamiętać, że wyniki uzyskane w ramach ankiety są wyrażone za pomocą:
- liczb,
- procentów,
- proporcji,
- korelacji.
Ankieta w pracy licencjackiej sprawdza się bardzo dobrze. Za pomocą tych matematycznych wartości odpowiedzi udzielone przez respondentów są analizowane po to, by ostatecznie odpowiedzieć na pytania badawcze, rozstrzygnąć hipotezy, które w toku badania mogą okazać się słuszne lub błędne. Jeśli pytania zawarte w kwestionariuszu ankiety będą dobrze skonstruowane, respondent będzie odpowiadał w sposób zwięzły, rzeczowy, skoncentrowany na faktach. Dzięki temu udzielone odpowiedzi nie będą nacechowane subiektywnie, nie będą wynikiem interpretacji zdarzeń czy samych pytań, które muszą być zwięzłe i powszechnie zrozumiałe. Jeśli wszystkie te założenia będą spełnione przez osobę przeprowadzającą badanie, ankieta okaże się bardzo przydatną i atrakcyjną techniką badawczą.
Po co jest ankieta w pracy licencjackiej?
By wyjaśnić funkcje ankiety w pracy licencjackiej należałoby przede wszystkim poznać strukturę pracy dyplomowej. Praca ta składa się z następujących elementów:
- strona tytułowa,
- spis treści,
- wstęp,
- rozdział I,
- rozdział II,
- rozdział III,
- zakończenie,
- bibliografia,
- spis rysunków,
- spis tabel,
- spis wykresów.
Liczba rozdziałów w pracy licencjackiej nie jest bezwzględnie określona. Niemniej przyjmuje się, że co najmniej trzy rozdziały to standard w pracy dyplomowej. Pierwszy rozdział stanowi zarysowanie problemu, przedstawienie stanu badań, czyli tego, co do tej pory na dany temat opublikowano. W rozdziale drugim przedstawia się zwykle przedmiot badań, a więc to, co ma być objęte badaniem oraz zagadnienia metodologiczne. W praktyce oznacza to, że właśnie w tej części należy opisać badane zjawisko ze wskazaniem:
- przedmiotu badań
- celu badań
- metody badawczej,
- narzędzia badawczego,
- techniki badawczej.
Ostatnia część pracy ma charakter badawczy. Metoda sondażu diagnostycznego z wykorzystaniem ankiety jako techniki badań (aczkolwiek nie jest to jedyna technika, jaką można wybrać) jest wybierana bardzo często.
Część empiryczna w pracy licencjackiej jest tworzona po to, by zweryfikować następujące umiejętności studenta:
- określenie celów badań,
- określenie problemów badawczych,
- sformułowanie hipotez badawczych,
- dotarcie do respondentów,
- dobranie próby badawczej, czyli osób, których warto objąć badaniem,
- formułowanie metryczki,
- formułowanie pytań,
- analiza wyników,
- dobranie rodzaju ankiety i pytań do problemu badawczego.
Student musi wykazać się tymi umiejętnościami, by praca została wysoko oceniona. Część empiryczna pracy licencjackiej, a więc część, w której przeprowadza się badanie ankietowe, uważana jest za najważniejszą część pracy i to na nią zwracają szczególną uwagę:
- promotor,
- recenzent pracy licencjackiej.
W części empirycznej następuje zebranie danych do analizy, a analiza ma ostatecznie przynieść odpowiedź na pytania badawcze, które tkwią u podstaw pracy. Z tego wynika, że bez badań cała praca licencjacka nie miałaby wartości. Właściwe jej przygotowanie może przynieść studentowi wiele korzyści, takich jak:
- wysoka ocena recenzenta pracy licencjackiej,
- bardziej dogodne pytania zadawane podczas obrony.
Wszystko to sprawia, że warto włożyć jak najwięcej wysiłku w dobre przeprowadzenie badania ankietowego. Jeśli analiza zebranych wyników badań będzie pełna, przejrzysta i przekonywająca dla osoby czytającej pracę licencjacką, jest możliwe, że pytania zadawane studentowi podczas obrony będą dotyczyły tylko osobistych przemyśleń, a nie skomplikowanych kwestii związanych z metodologią badań czy teorii, którą autor konkretnej pracy dyplomowej powinien znać. Ankieta w pracy licencjackiej to zatem godna polecenia technika prowadzenia badań.
Czy w pracy licencjackiej musi być ankieta?
Ankieta w pracy licencjackiej nie jest obowiązkowa. Jest to jedna z możliwości przeprowadzenia badań. Ankieta (kwestionariusz) jest jednym z narzędzi badawczych, jakim może posłużyć się student piszący prace licencjacką. Nie jest jednak konieczne, by posługiwał się on właśnie tym narzędziem i metodą sondażu diagnostycznego. Przede wszystkim należałoby mieć na uwadze to, że metod badawczych jest bardzo wiele. Oczywiście w ramach danej dziedziny naukowej stosuje się określoną liczbę metod, adekwatnych do:
- przedmiotu badań,
- zadań stawianych przed badaczem.
Na gruncie nauk ścisłych, oprócz metody sondażu diagnostycznego, stosuje się metody następujące:
- metoda badań dokumentów,
- studium przypadku,
- obserwacja,
- eksperyment,
- socjometria,
- wywiad,
- wiele innych.
Więcej o metodach badawczych można przeczytać w naszych poradnikach – zobacz Poradniki pisania prac
Nie jest zatem wymagane, by student kierunków ścisłych, pisząc swoją pracę licencjacką, stosował wyłącznie badanie ankietowe. Do dyspozycji ma on bardzo wiele rozwiązań, jednak badanie ankietowe bywa czasami szczególnie potrzebne i warto wówczas właśnie na nie się zdecydować. Ankieta jest szczególnie dobrym wyborem, jeśli student musi poznać:
- skalę jakiegoś problemu,
- liczbę osób, których problem dotyczy,
- liczbę rozwiązań danego problemu.
Poniżej zaprezentowano kilka tematów pracy licencjackiej, w których ankieta byłaby dobrym wyborem studenta:
- Struktura bezrobocia w powiecie kaliskim,
- Problem używek wśród młodzieży szkół średnich,
- Strategie radzenia sobie ze stresem wśród pracowników korporacji.
We wszystkich tego typu pracach wskazane jest, by poznawać dany problem badawczy, operując metodą ilościową, a więc taką, która w liczbach pozwala wyrazić odpowiedź na postawione w pracy licencjackiej problemy badawcze. Innymi słowy, ankieta w pracy licencjackiej nie jest obowiązkowa, jednak czasem właściwe jest wybranie właśnie tego narzędzia badawczego.
Jeśli masz problem z prawidłowym określeniem metod, technik lub narzędzi badawczych, skontaktuj się z nami – chętnie pomożemy – kontakt
Rodzaje ankiet. Jakie ankiety można zastosować w pracy licencjackiej?
To jedno z najważniejszych zagadnień, jakie musi rozważyć student przystępujący do pisania pracy. Ankieta w pracy licencjackiej może bowiem występować w różnych formach. Wyróżniamy wiele rodzajów ankiet, według różnych kryteriów. Z uwagi na informacje o respondencie wyróżnia się:
- ankiety jawne (imienne),
- ankiety niejawne.
W pierwszym przypadku osoba objęta badaniem, wypełniająca kwestionariusz ankiety, udziela informacji, na podstawie których można ją zidentyfikować. Chodziłoby tutaj o dane następujące:
- dane osobowe,
- wiek,
- płeć,
- miejsce zamieszkania.
Dane te czasami są wymagane dlatego, że mogą mieć one znaczenie z punktu widzenia analizy wyników.
Z kolei badanie ankietowe niejawne jest tak skonstruowane, że respondent pozostaje całkowicie anonimowy, co w kwestionariuszu mocno podkreślają autorzy tego typu ankiet, by dzięki temu uzyskiwać wiarygodne, miarodajne wyniki od respondentów, którzy
z założenia będą odpowiadać tym bardziej szczerze. Chociaż w ankietach niejawnych w metryczne zazwyczaj pojawiają się pytania o cechy demograficzne, jednak są one na tyle ogólne, że nie można zidentyfikować respondenta.
Z kolei w świetle takiego kryterium jak częstotliwość badań wyróżnia się:
- badanie ankietowe jednorazowe,
- badanie ankietowe okresowe.
Badanie jednorazowe, jak sama nazwa wskazuje, przeprowadza się tylko raz, natomiast badanie okresowe może być przeprowadzane kilkakrotnie w określonych odstępach czasu. Drugi z wymienionych rodzaj badań dotyczy takiej sytuacji, w której student piszący prace licencjacką ma porównać dwa różne stany rzeczy, co można zrozumieć na przykładzie poniższych tematów prac dyplomowych:
- Rynek nieruchomości w latach 2020 i 2022,
- Zwyczaje profilaktyczne Polaków przed pandemią i po pandemii,
- Wpływ kryzysu migracyjnego w 2022 roku na stosunek Polaków do cudzoziemców,
- Reforma oświaty 20017 a kompetencje matematyczne uczniów.
W tego typu przypadkach zasadne jest przeprowadzenie dwukrotnie, w odniesieniu do dwóch różnych okresów.
Bardzo ważną kwestią jest także forma przeprowadzania badań, a ściśle: sposób przekazywania ankiety. Chodzi tu o medium i środki, poprzez które ankieta przygotowana przez autora pracy licencjackiej trafiła do określonej grupy respondentów. W świetle tego kryterium wyróżnia się takie typy badań jak:
- ankieta pocztowa,
- ankieta prasowa,
- ankieta rozdawana,
- ankieta telefoniczna,
- ankieta radiowa,
- ankieta audytoryjna,
- ankieta ogólnodostępna,
- ankieta internetowa.
Studenci podczas pisania pracy licencjackiej najczęściej wybierają ankiety internetowe udostępniane poprzez media społecznościowe i rozdawane. Tym samym docierają oni do określonego środowiska osób, którego dotyczy problem badawczy i w bezpośrednim kontakcie udostępniają lub rozdają właśnie kwestionariusze ankiety.
Niektórzy studenci obawiają się korzystania z ankiet internetowych, gdyż chcą uniknąć zarzutu, że wybierają najłatwiejsze rozwiązanie, w dodatku nietradycyjne, mało naukowe. Tego typu myślenie o ankiecie internetowej nie jest słuszne. Kwestionariusz ankiety do pracy dyplomowej może być zamieszczony na:
- stronach internetowych,
- forach dyskusyjnych,
- portalach o określonej tematyce,
- grupach istniejących w mediach społecznościowych.
W warunkach zmieniającego się świata i powszechnie dostępnego Internetu można zdecydować się na tego typu badanie, jednak należy wtedy zadbać o to, by kwestionariusza nie wypełniały osoby przypadkowe. W związku z tym należałoby kwestionariusz koniecznie poprzedzić metryczką, w której będą zawarte pola do udzielania przez respondenta takich danych jak:
- wiek,
- płeć,
- wykształcenie,
- zawód,
- miejsce zamieszkania.
Na tej podstawie student może ostatecznie dokonać wyboru próby badawczej, a więc tych respondentów, których kwestionariusze powinny być przeanalizowane.
Ważną sprawą jest także stopień uczestnictwa ankietera w badaniu. Według tego kryterium wyróżnić można:
- badanie nadzorowane,
- badanie nienadzorowane.
W pierwszym przypadku osoba przeprowadzająca badanie może w jego trakcie wchodzić w kontakt z respondentami, choćby po to, by udzielać im dodatkowych wyjaśnień co do tego, jak mają oni wypełniać kwestionariusz. Wynika z tego taka korzyść, że kwestionariusze zostaną wypełnione w sposób prawidłowy, a dzięki temu wyniki badań będą zgodne ze stanem faktycznym. Z drugiej strony badanie nadzorowane to forma, która może krępować respondentów, co wpływa negatywnie na wiarygodność wyników. Właśnie dlatego studenci z reguły decydują się na przeprowadzanie badania nienadzorowanego. Dzięki temu respondenci udzielają odpowiedzi w swobodnej atmosferze, a wyniki są zdecydowanie bardziej wiarygodne.
Ankieta w pracy licencjackiej – zasady tworzenia
Jakie są najważniejsze zasady tworzenia ankiet do pracy licencjackiej? Przede wszystkim w ankiecie należy zadbać o to, by kwestionariusz został stworzony w sposób zgodny z następującym układem treści:
- metryczka,
- pytania właściwe.
Kluczową sprawą w budowie ankiety są jednak pytania, które muszą być:
- zrozumiałe,
- krótkie,
- skoncentrowane na faktach.
Wiele informacji na ten temat można znaleźć na stronie Narodowego Centrum Kultury: Jak przygotować ankietę, Dzięki dobremu zaprojektowaniu ankiety osoba objęta badaniem będzie udzielać odpowiedzi w sposób miarodajny, bez interpretowania czegokolwiek. Badanie ankietowe jest badaniem ilościowym, dlatego z wypowiedzi respondentów powinny wynikać wartości matematyczne i fakty. Ważne jest także to, by respondenci na początku ankiety zostali w sposób przystępny powiadomieni o tym, jak należy udzielać odpowiedzi na poszczególne pytania zawarte w kwestionariuszu.
Należy uwzględnić, do kogo kierowana jest ankieta. Język i sposób formułowania pytań powinny być dostosowane do możliwości intelektualnych odbiorcy. Aby wyniki badania były prawidłowe, respondent musi zrozumieć zarówno pytanie, jak i wskazane odpowiedzi do wyboru.
Bardzo istotna jest też liczba pytań. Ankieta nie powinna być ani zbyt krótka, ani zbyt długa. W pierwszym przypadku zbyt mała liczba pytań spowoduje, że badacz nie uzyska odpowiedzi na pytania badawcze i nie zrealizuje celu pracy. Z kolei zbyt długa ankieta wiąże się z ryzykiem porzucenia przez respondenta i wypełnienia lub pominięcia wielu ważnych pytań.
Jeśli masz problem z opracowaniem kwestionariusza ankiety do swojej pracy licencjackiej, skontaktuj się z nami – kontakt
Jak napisać wstęp do ankiety
To absolutnie pierwszy jej element. We wstępie student piszący pracę licencjacką powinien udzielić osobom objętym badaniem następujących informacji:
- imię i nazwisko ankietera,
- afiliacja ankietera (uczelnia),
- cel badania,
- jawność lub niejawność osób ankietowanych,
- jawność lub niejawność badań.
Innymi słowy, respondent musi wiedzieć, kto przeprowadza badania i co poprzez ankietę ma zostać zbadane, poznane itd. Dzięki temu osoba uczestnicząca w badaniu może współpracować z autorem ankiety i udzielać odpowiedzi w sposób zgodny z tym, czego ona naprawdę dotyczy, a więc pod kątem:
- celu badań,
- problemów badawczych,
- hipotez badawczych.
By respondenci mieli elementarny komfort podczas wypełniania kwestionariusza ankiety, powinni oni wiedzieć, czy badanie jest anonimowe. Autor ankiety powinien we wstępie zawrzeć także informację, gdzie wyniki badań zostaną opublikowane.
Ile pytań powinno być w ankiecie? Liczba pytań a responsywność ankiety
Badanie ankietowe ma służyć temu, żeby zrealizować cel pracy i rozstrzygnąć hipotezy badawcze, odpowiedzieć na pytania badawcze, czyli poznać konkretne zjawisko będące przedmiotem badania. Problem ten można poznać pod kątem:
- przyczyn zjawiska,
- skutków zjawiska,
- skali zjawiska.
Należy zatem tak dobrać pytania, by odnosiły się one do wszystkich tych kwestii. Liczba pytań powinna zatem być odpowiednia do tego, jaki jest stopień złożoności zagadnienia, które twórca ankiety chce zbadać. Tylko wtedy ankieta będzie responsywna i zostanie prawidłowo wypełniona przez respondentów, co znaczy, że z analizy wynikać będzie obraz pewnego problemu. Zakłada się, że błędem jest zarówno zbyt krótka, jak i zbyt długa ankieta. W pierwszym przypadku analiza wyników nie wyczerpie problemu, a w drugim przypadku – badanie znuży respondentów, którzy mogą udzielać odpowiedzi w sposób nierzetelny, pomijając pytania lub wręcz porzucić wypełnianie ankiety. W efekcie badania nie da się przeprowadzić, gdyż liczba poprawnie wypełnionych ankiet będzie zbyt mała. Biorąc to pod uwagę, należałoby stwierdzić, że w ankiecie pisanej na potrzeby pracy licencjackiej (praca na około 50-60 stron) powinno być zawartych 15-20 pytań. Jeżeli natomiast praca licencjacka ma być niezbyt obszerna (zdarzają się prace liczące nawet 25-30 stron) można pokusić się o mniejszą liczbę pytań, jednak nie powinno być ich mniej niż 10-12.
Jeśli masz wątpliwości co do swojej ankiety lub problem ze stworzeniem kwestionariusza, skontaktuj się z nami - kontakt
Ankieta w pracy licencjackiej – rodzaje pytań
Pytania w ankiecie stanowią zasadniczą część kwestionariusza. Mają one na celu uzyskanie wiedzy od respondenta, a jednocześnie ukierunkowanie osoby objętej badaniem na to, co jest przedmiotem kwestionariusza, czyli temat, problem badawczy itd. Wyróżniamy przede wszystkim następujące rodzaje pytań w ankiecie:
- otwarte,
- półotwarte,
- zamknięte.
W pierwszym przypadku respondent wpisuje własną treść, swobodnie utworzoną odpowiedź w przeznaczone na to, wykropkowane miejsce. Czasami trzeba zastosować pytania otwarte, jednak nie są one zalecane w przypadku ankiet internetowych ze względu na znaczne obniżenie responsywności kwestionariusza. Takie ankiety są bardzo niechętnie wypełniane. O ile bowiem internauci chętnie oznaczą wybrane odpowiedzi, to wpisywanie ich ręcznie do ankiety nie jest tym, do czego można zmusić respondenta online.
W przypadku pytań półotwartych osoba objęta badaniem musi wybrać jedną z odpowiedzi zaproponowanych przez autora ankiety lub podać własną. Pytania tego typu pozwalają respondentowi uzasadnić swoją odpowiedź albo podać inną odpowiedź niż te, które przewidział student piszący pracę licencjacką. Poniżej zaprezentowano przykłady pytań półotwartych:
- Jeśli w poprzednim pytaniu zaznaczyła Pani/zaznaczył Pan odpowiedź „Nie”, proszę napisać, dlaczego ....
- Inne (jakie?) ...
Pytania półotwarte sprawiają, że uzyskane wyniki są bardziej miarodajne, a wiedza na temat danego zagadnienia – pełna. Pytania półotwarte nie narzucają respondentom gotowych odpowiedzi, dlatego osoba przeprowadzająca badanie może bardzo szeroko spojrzeć na dany problem badawczy, dowiadując się tego, czego nie sposób było przewidzieć. Tym niemniej w przypadku ankiet internetowych rzadko uzyskuje się samodzielne odpowiedzi respondentów.
Z kolei pytania zamknięte to zestaw gotowych odpowiedzi pod danym pytaniem – respondent może wybierać tylko spośród nich. Jest to optymalne rozwiązanie w przypadku ankiet internetowych.
Nie są to jedyne rodzaje pytań ankietowych. Oczywiście student zajęty pisaniem pracy licencjackiej może stosować także bardziej złożone pytania, takie jak:
- filtrujące,
- macierzowe.
Pytanie filtrujące określane są jako poprzedzające właściwe pytanie. Poniżej zaprezentowano przykłady:
- Czy pali Pani/Pan tytoń?
- Czy przebyła Pani/przebył Pan okres kwarantanny?
Pytanie filtrujące pozwalają wyodrębnić spośród respondentów te osoby, które – na przykład – udzieliły odpowiedzi twierdzącej i w związku z tym, mogą odpowiedzieć na zasadnicze, dużo ważniejsze pytania:
- Jeśli pali Pani/Pan papierosy, proszę określić, dlaczego?
- Jeśli przebyła Pani/przebył Pan okres kwarantanny, proszę wskazać dominujące wtedy formy aktywności fizycznej.
Pytania filtrujące są zatem przygotowaniem do kolejnych pytań, które powinny być skierowane tylko do określonej grupy respondentów.
Z kolei pytania macierzowe mają formę tabeli, w której zawarte są twierdzenia (odpowiedzi), spośród których respondent wybiera te, które do niego się odnoszą. W macierzy zazwyczaj znajduje się też skala, która ma określić nasilenie badanego zjawiska lub zmiennej. Może to być skala liczbowa lub słowna. W przypadku pytań macierzowych należy w miarę możliwości ograniczyć liczbę kolumn. Stosując skalę, lepiej wybrać maksymalnie pięciopunktową. Zbyt rozbudowana liczba kolumn jest mało czytelna, co zniechęca respondentów do wypełnienia ankiety.
Nie wiesz, jakie pytania zastosować w swojej ankiecie? Skontaktuj się z nami – pomożemy – kontakt
Jak pozyskać wyniki do ankiety?
Kwestionariusz ankiety, jaki wypełniają respondenci, stanowi podstawę badania, którego zasadniczą częścią jest analiza wyników, czyli odpowiedzi udzielanych przez osoby biorące udział w badaniu. By te wyniki pozyskać, należy zadbać o to, by ankieta trafiła do właściwej populacji, czyli grupy, w której występować mogą osoby doświadczające takich problemów, jakie są przedmiotem badania. Innymi słowy, np. ankieta na temat jakości kształcenia powinna być przeprowadzana wśród uczniów, opiekunów i nauczycieli.
W związku z tym należałoby wybrać najwłaściwsze środowisko, do którego twórca ankiety powinien się udać. Warto wtedy posiadać dokumenty identyfikacyjne, list polecający z Uczelni – wszystko, co sprawi, że osoba zamierzająca przeprowadzić badanie będzie wiarygodna.
Współcześnie jednak niewiele osób prowadzi badania w sposób tradycyjny. Zdecydowana większość studentów decyduje się na badania internetowe. Wówczas należy przygotować ankietę online i zwrócić się do potencjalnych respondentów. Warto skorzystać z mediów społecznościowych i poprosić o udostępnienie ankiety innym użytkownikom Internetu. Warto też udostępnić ankietę na odpowiednio wybranych forach lub grupach społecznościowych. Umożliwia to także bezpośrednie adresowanie badania do wybranego profilu respondentów. Jest to najszybszy i najbardziej efektywny sposób pozyskania wyników do badania ankietowego.
Masz problem z pozyskaniem wyników do ankiety? Respondenci nie chcą odpowiadać? Skontaktuj się z nami – pomożemy pozyskać odpowiednią próbę badawczą – kontakt
Ankieta w pracy licencjackiej – zakończenie. Formuła kończąca badanie ankietowe
Na koniec ankiety należy podziękować respondentom za udział w badaniu. Można wtedy raz jeszcze poinformować ich, czego dotyczyło badanie, zapewnić o anonimowości itd. Zakończenie, o którym tu mowa, powinno być krótkie. Zazwyczaj jest to jedno zdanie. Formuła kończąca badania ankietowe może brzmieć następująco:
„Dziękuję/dziękujemy za udział w badaniu”.
„Dziękuję/dziękujemy za Wypełnienie ankiety. Państwa odpowiedzi pozwolą nam lepiej zrozumieć …” (zjawisko, które było przedmiotem badania)
Ankieta w pracy licencjackiej – opracowanie wyników. Jak opracować wyniki badania ankietowego?
Po wypełnieniu kwestionariuszy, zebraniu i przeliczeniu wyników należy przejść do prezentacji danych. W relacji z badania trzeba wtedy ponownie wskazywać kolejne pytania, a pod każdym z nich prezentować tabelę z danymi liczbowymi lub wykres, który będzie przedstawiał rozkład odpowiedzi udzielonych przez osoby objęte badaniem. Warto zaprezentować zarówno wartości liczbowe jak i procentowe uzyskanych odpowiedzi. Jeżeli decydujemy się na korzystanie z wykresów i tabel, wówczas nie należy dublować wyników przedstawionych na obu formach graficznych prezentacji danych. W takim przypadku w tabeli można pokazać liczbę odpowiedzi, natomiast na wykresie zaprezentować rozkład procentowy (lub odwrotnie). Jeżeli w tabeli zostaną umieszczone zarówno liczba jak i procent odpowiedzi, wówczas nie należy już wstawiać wykresów. Można też zdecydować się na same wykresy, na których zamieszczone zostaną dane liczbowe i/lub procentowe.
Graficznej prezentacji wyników powinien towarzyszyć komentarz, który będzie próbą analizy danych, wyjaśnienia przyczyn tego, że dana odpowiedź przeważa nad innymi. Dane prezentowane w odniesieniu do jednego pytania warto porównywać z odpowiedziami udzielanymi w innym miejscu, a służą temu:
- tabele krzyżowe,
- współczynniki korelacji.
Tabele krzyżowe pozwalają wykazać, jakie osoby w populacji respondentów udzielały konkretnej odpowiedzi. Dzięki nim można stwierdzić, jak odpowiadali mężczyźni, i ile kobiet skłaniało się do jeszcze innej odpowiedzi.
W przypadku bardziej zaawansowanych analiz statystycznych można wykorzystać wskaźniki takie jak poziom istotności lub współczynniki korelacji. Służą one do statystycznego testowania hipotez. Pierwszy z nich to przyjęte z góry dopuszczalne ryzyko popełnienia błędu uznania prawdziwej hipotezy zerowej za fałszywą, pozwalające określić, powyżej jakich odchyleń wystąpi rozstrzygnięcie na korzyść hipotezy alternatywnej.
Współczynnik korelacji natomiast zwraca natomiast uwagę, jakie są zależności między różnymi pytaniami, na przykład: pytaniem o skłonność do palenia a pytaniem o przebyte choroby.
Tabele krzyżowe i testowanie hipotez, o ile się je wykonuje, powinny stanowić część kończącą badania. Należy je umieszczać po przedstawieniu wszystkich skomentowanych wykresów ilustrujących odpowiedzi na kolejne pytanie. Nie zawsze jednak trzeba wykonywać skomplikowane obliczenia statystyczne. Zależy to od przedmiotu badań, kierunku studiów i wymagań uczelni. Zazwyczaj w analizie wystarczy przedstawić jedynie procentowy rozkład odpowiedzi udzielonych przez respondentów na dane pytanie. Można też obliczyć sumę poprawnych odpowiedzi, jeśli celem badania było oszacowanie wiedzy respondentów w danej dziedzinie. Wiele zależy tutaj od specyfiki tematu i indywidualnych wymagań.
Masz problem z opracowniem wyników ankiety? Skontaktuj się z nami – pomożemy je prawidłowo opracować – kontakt
Autor tekstu:
Redaktor Paweł
Doktor w naukach humanistycznych i społecznych. Autor publikacji z zakresu metodologii badań naukowych.
Bibliografia:
Mizerek H., Jak przygotować kwestionariusz ankiety? Kilka praktycznych uwag, Uniwersytet Warmińsko – Mazurski w Olsztynie, https://www.nck.pl/upload/attachments/318835/Jak%20przygotowa%C4%87%20ankiet%C4%99%2C%20Mizerek.pdf
Pilch T., Zasady badań pedagogicznych. Wyd. Żak. Warszawa. 1995.
Może Cię zainteresować:
Pomoc w pisaniu prac inżynierskich