Po wyborze tematu pracy licencjackiej lub magisterskiej promotor zazwyczaj wymaga podania celu pracy, przedmiotu badań i problemu badawczego. Jeśli te pojęcia brzmią dla Ciebie tajemniczo, przeczytaj poniższy artykuł.
Pomoc w pisaniu prac - całe prace, części teoretyczne, metodologia, badania
Oferujemy pomoc w pisaniu prac. Kompleksowa obsługa: realizujemy zarówno całe prace (wzorce), jak i ich elementy, w tym opracowania teoretyczne, metodologię i badania (w tym pozyskanie i analiza wyników).
Masz problem z określeniem celu pracy, przedmiotu badań, problemów badawczych, hipotez czy metod badań? Skontaktuj się z naszymi specjalistami.
Cel pracy dyplomowej, przedmiot badań i problem badawczy. Co to jest i jak je napisać?
Spis treści
Po co pisze się cel pracy dyplomowej?
Czy praca bez badań musi mieć podany cel?
Co to jest cel pracy dyplomowej?
Cel pracy dyplomowej – rodzaje. Jakie są rodzaje celów badawczych?
Jak sformułować cel pracy dyplomowej?
Cel pracy a problem badawczy. Czym się różnią cel badań i problem badawczy?
Po co pisze się cel pracy dyplomowej?
Proces tworzenia każdej pracy naukowej, a taki właśnie charakter mają prace licencjackie, inżynierskie, magisterskie oraz projekty dyplomowe, rozpoczyna się od ustanowienia celu badawczego (celu pracy), czyli celu jaki chcemy zrealizować w pracy. Uważa się, że zarówno prowadzenie badań jak i pisanie pracy naukowej bez określenia jej celu jest nieracjonalne. Czy zgodzą się z tym studenci, którym określenie celu pracy stwarza poważne problemy, czy raczej uznają, że to właśnie podawanie celu pracy jest nieracjonalne, można polemizować. Tym niemniej, zgodnie z zasadami metodyki pracy naukowej oraz kryteriami dopuszczania prac dyplomowych do obrony cel pracy musi być podany. Jest to motywowane tym, że brak celu pracy dyplomowej uniemożliwia przeprowadzenie badań w sposób prawidłowy i zhierarchizowany.
Takie są wymagania formalne, ale pojawia się pytanie, czy dotyczą one również prac bez badań?
Czy praca bez badań musi mieć podany cel?
Każda praca naukowa musi mieć jasno określony cel. Dotyczy to również prac bez badań. Tym niemniej należy pamiętać, że w przypadku prac dyplomowych, a więc prac licencjackich, inżynierskich, magisterskich oraz projektów dyplomowych brak jakichkolwiek badań występuje niezwykle rzadko. Każda praca naukowa opiera się bowiem w jakiejś mierze na rozmaitych metodach badawczych. Określenie „praca bez badań” nie jest zatem precyzyjne. To pewien skrót myślowy używany często przez studentów w odniesieniu do prac dyplomowych, w których nie stosuje się typowych metod badawczych takich jak badania kwestionariuszowe, czyli popularne ankiety lub badań laboratoryjnych. Znacznie precyzyjniej zamiast sformułowania „prace bez badań” można określić takie prace jako teoretyczne lub poglądowe. W rzeczywistości jednak również tego typu prace mają również charakter badawczy, z czego studenci rzadko zdają sobie sprawę. Okazuje się bowiem, że metodą badań może być w tym wypadku analiza krytyczna literatury, analiza dokumentów źródłowych czy analiza doktrynalna. Praca teoretyczna oparta na metodzie krytycznej analizy literatury naukowej pracą badawczą, z czego niewiele osób zdaje sobie sprawę. Gdyby zapytać studentów, czy znają te metody, to chociaż mieli z nimi do czynienia przez cały okres studiów, w większości zaprzeczą. W przypadku prac teoretycznych, poglądowych nie mamy bowiem typowych badań ankietowych czy laboratoryjnych, a jednak praca wciąż ma charakter badawczy (bez tego kryterium nie mogłaby być w ogóle dopuszczona do obrony), a zatem musi mieć określony również swój cel. Tak więc to, co studenci określają jako praca bez badań również musi mieć podany cel.
Co to jest cel pracy dyplomowej?
Jak już ustaliliśmy wcześniej, w przypadku prac licencjackich, inżynierskich, magisterskich oraz projektów dyplomowych (np. projekt licencjacki, projekt inżynierski) bezwzględnie wymagane jest podanie celu pracy. Studenci bardzo często mają problem ze zrozumieniem tego terminu, gdyż niewielu promotorów zadaje sobie trud wyjaśnienia podstawowych pojęć metodologicznych, a definicje podane w podręcznikach pracy naukowej są zazwyczaj zawiłe i napisane mało zrozumiałym językiem.
A zatem, co to jest cel pracy licencjackiej, inżynierskiej lub magisterskiej bądź projektu dyplomowego?
Cel pracy dyplomowej to po prostu to, co chcemy w naszej pracy osiągnąć, zbadać, przeanalizować czy opisać. Nawet jeśli nie prowadzimy skomplikowanych badań, najważniejszym zadaniem podczas pisania pracy dyplomowej jest jak najlepsze zapoznanie się z obszarem, który ma zostać zbadany i opisany. Cel badawczy to uświadomienie sobie tego, z jakiego powodu podejmujemy się właśnie takich a nie innych badań na dany temat oraz wskazanie do czego przydadzą się uzyskane w ten sposób wyniki. Podłoże formułowania celu nie jest konieczne w momencie, kiedy badacz pamięta o celu, a wszystkie badania są na ten cel ukierunkowane. Jednakże ze względu na to, że studenci nie mają doświadczenia w pracy naukowej i łatwo mogą o celu badań zapomnieć, przez co praca stanie się chaotyczna i nie prowadząca do żadnych konkretnych wniosków naukowych, uznaje się, że podanie celu badań jest konieczne. Prawidłowo sformułowany cel badawczy, który opiera się na obszarze zainteresowań studenta, to podstawa dobrze przeprowadzonego procesu badawczego.
Cel pracy dyplomowej – rodzaje. Jakie są rodzaje celów badawczych?
Cele pracy dyplomowej oraz cele badań, jakie prowadzi się podczas jej pisania mogą przyjmować różne formy i rodzaje. Ze względu na zadania, jakie mają realizować, wyróżnia się trzy podstawowe rodzaje celów badań:
-
cel teoretyczny – jego zadaniem jest pogłębienie stanu wiedzy na temat określonego zjawiska;
-
cel poznawczy jest to z kolei wyjaśnienie pewnego wycinka rzeczywistości, jego opis i przewidywanie zjawisk z różnorodnych dziedzin;
-
cel praktyczny – pozwala on na opracowanie dyrektyw i praktycznych wskazówek dla grup, których badania dotyczą.
Natomiast ze względu na poziom szczegółowości cele pracy można podzielić na dwie grupy:
-
cel główny pracy – to najważniejszy cel, jaki ma zostać zrealizowany w całej pracy; to chęć uzyskania odpowiedzi na główny problem badawczy pracy;
-
cele cząstkowe – to pewna wiązka celów wynikająca z celu głównego pracy, będąca jego uszczegółowieniem; to chęć uzyskania odpowiedzi na poszczególne pytania badawcze.
Jak sformułować cel pracy dyplomowej?
Sformułowanie celu pracy dyplomowej stanowi jeden z najtrudniejszych etapów jej pisania. Cel pracy dyplomowej powinien wynikać z jej tematu. Należy zatem dokładnie przeczytać temat pracy i zastanowić się, co chcemy w nim udowodnić lub jakie obszary zbadać.
Cel pracy dyplomowej ma zazwyczaj formę równoważnika zdania. Jego sformułowanie wymaga określenia treści celu, a więc wskazania, do czego zmierzamy w naszej pracy. Niektórzy autorzy publikacji z zakresu metodologii pracy naukowej wskazują też, że w celu pracy dyplomowej warto określić również sposób pomiaru (jak mierzyć dane zjawisko, o ile ma ono charakter mierzalny), czas realizacji badań oraz wykonawcę lub wykonawców badań (kto ma to robić). Przy takim podejściu mamy do czynienia nie tyle z pojedynczym celem, ale z wiązką celów badawczych, którą należy odpowiednio uporządkować. Należy wówczas sformułować cel główny oraz wynikające z niego cele cząstkowe. W przypadku większości prac dyplomowych nie wymaga się jednak aż tak dokładnego określania celów badań. Ważne jest natomiast zintegrowanie celu pracy dyplomowej z problemem badawczym.
Cel badawczy musi być jasny, realny i konkretny. Po spełnieniu tych warunków, zdecydowanie łatwiej trzymać się obranej ścieżki i dążyć do wybranego celu badawczego.
Poniżej przedstawiamy przykłady celów prac dyplomowych:
Zbadanie wpływu zobowiązań krótkoterminowych na stan płynności finansowej przedsiębiorstwa X w latach 2019 – 2023 (praca z kierunku finanse)
Konfrontacja opinii własnych z opiniami rodziców na temat nudy i jej wpływu na kreatywność dziecka (praca z kierunku pedagogika)
Stworzenie projektu responsywnej strony internetowej dla przedsiębiorstwa usługowego zajmującego się pośrednictwem finansowym (praca z kierunku informatyka)
Opis opieki pielęgniarskiej nad pacjentem z hipotermią (praca z kierunku pielęgniarstwo)
Masz problem ze stworzeniem formułowanie celu pracy lub celu badań? Skontaktuj się bez zobowiązań z naszymi ekspertami – kontakt
Cel pracy a przedmiot badań
Pojęciem, które łatwo pomylić z celem pracy dyplomowej lub celem badań jest przedmiot badań. Są to rzeczywiście pojęcia blisko za sobą związane i łączą je sprzężenia zwrotne. O ile cel badań, czy też cel pracy dyplomowej to efekt naukowy, jaki chcemy uzyskać podczas pisania pracy dyplomowej, to przedmiotem badań jest ich obiekt lub zjawisko, w oparciu o który zadawane są pytania badawcze oraz formułowane są twierdzenia i tezy. Przedmiot badań zostaje wybrany i wskazany na podstawie celu, jaki chcemy w pracy zrealizować. Przykładowo zatem, jeśli celem badań będzie zbadanie poziomu wypalenia zawodowego u pielęgniarek w szpitalu X, to przedmiotem badań będzie zjawisko wypalenia zawodowego. Jak zatem widać na powyższym przykładzie, przedmiot i cel badań pozostają w ścisłym związku ze sobą.
Cel pracy a problem badawczy. Czym się różnią cel badań i problem badawczy?
W równie ścisłym związku są również ceny pracy i problem badawczy. Z tego względu pojęcia te są również często mylone przez studentów i stąd problem z ich sformułowaniem. Problem badawczy to konkretne pytanie, na które nasza praca lub przeprowadzone badania mają odpowiedzieć. Definicje problemu badawczego często są przedstawione w podręcznikach metodologii dość mętnie, przez to problem badawczy bywa bardzo często mylony z celem badań, podczas gdy wystarczy zaakcentować właśnie formę pytania. O ile zatem problem badawczy to pytanie, na które chcemy sobie w pracy lub w toku badań odpowiedzieć, to celem badań są odpowiedzi na zadane pytania, jakie chcemy uzyskać.
Warto pokazać to na przykładzie. Jeżeli cel badań sformułujemy następująco: opis świadomości społecznej na temat zachorowania na nowotwór jelita grubego na podstawie autorskiej ankiety przeprowadzonej wśród mieszkańców województwa dolnośląskiego, wówczas problem badawczy można zapisać w postaci pytania: jaki jest poziom świadomości społecznej mieszkańców województwa dolnośląskiego w zakresie profilaktyki zachorowań na nowotwór jelita grubego?
Jak wynika z powyższego przykładu, cel badań i problem badawczy są brzmią podobnie, jednak odróżnia je forma i poziom szczegółowości. O ile cel badań ma formę równoważnika zdania, to problem badawczy stanowi uszczegóławiające go pytanie.
Podobnie jak cel pracy, również problem badawczy może mieć charakter ogólny, ale można też wskazać problemy szczegółowe, w postaci bardziej szczegółowych pytań do realizacji celu pracy.
Jeśli masz problem ze sformułowaniem cel pracy, przedmiotu badań czy problematyki badawczej, skorzystaj z pomocy naszych ekspertów – kontakt
Zobacz inne artykuły:
Jakie badania w pracy licencjackiej sprawdzą się najlepiej?
Badania jakościowe w pracy licencjackiej – jak przeprowadzić? Metody i techniki badań.
Ankieta w pracy licencjackiej. Jak opracować dobrą ankietę?